„Ci zaś, którzy przystępują do sakramentu pokuty, otrzymują od miłosierdzia Bożego przebaczenie zniewagi wyrządzonej Bogu i równocześnie dostępują pojednania z Kościołem, któremu, grzesząc, zadali ranę, a który przyczynia się do ich nawrócenia miłością, przykładem i modlitwą”. KKK 1422
Jest to spotkanie z Miłosiernym Bogiem, który przebacza grzesznikowi wszystkie grzechy, jeżeli szczerze je wyznaje i żałuje.
Bóg udziela w tym sakramencie następujących łask:
- łaski odpuszczenia grzechów,
- łaski wytrwania w dobrym,
- łaski uzdrowienia wewnętrznego, czasami fizycznego.
Bez dobrej spowiedzi nie będzie nigdy prawdziwej przemiany życia i nawracania. Aby owocny i ważny był ten sakrament należy wypełnić wszystkie - „Warunki dobrej spowiedzi” („Pięć warunków sakramentu pokuty”).
I. Rachunek sumienia
Celem jest poznanie: Jeżeli w twoim życiu była spowiedź świętokradzka to wszystkie pozostałe spowiedzi i komunie św. też są świętokradzkie, i takie będą następne, aż do spowiedzi podczas której wrócisz do tej spowiedzi i naprawisz wszystko. Kolejne ważne spowiedzi automatycznie nie naprawiają nieszczerej.
- Kiedy ostatni raz byłem u ważnej spowiedzi.
- Poznanie popełnionych grzechów, szczególnie ciężkich, także co do ilości ( w przybliżeniu).
- Czy wypełniłem zadaną pokutę. Jeżeli nie, należy odprawić jak najszybciej.
Jeżeli zapomniałem, należy samemu zadać sobie i odprawić. Nie powinno się przystępować do kolejnej spowiedzi bez odprawienia pokuty. Jeżeli przystępuję do kolejnej spowiedzi bez odprawienia pokuty jest to lekceważenie sakramentu Bożego miłosierdzia. Pokutę powinno się odprawiać po spowiedzi - jak najszybciej – a nie przed następną.
Należy uczynić rachunek sumienia przed każdą spowiedzią, rozpoczynając od modlitwy do Ducha Św., prosząc o Jego światło w poznaniu grzechów. Jeżeli ktoś lekceważy rachunek sumienia, naraża się na spowiedź świętokradzką – jeżeli nie pozna grzechów ciężkich i nie wyzna ich na spowiedzi.
Osoby przystępujące rzadko do spowiedzi powinny rachunek sumienia czynić zawsze na podstawie: „Rachunków sumienia” znajdujących się w książeczkach do nabożeństwa lub innych, a nie tylko z „głowy” – w myślach przypominając sobie popełnione grzechy - lub na podstawie „Dekalogu”, „Przykazań kościelnych”, „Grzechów głównych”, Przykazania miłości”. Osoby spowiadające się systematycznie przynajmniej kilka razy w roku powinny czynić go na podstawie „Rachunku sumienia”. Jeżeli tego nie czynimy, nie dotykamy wielu dziedzin naszego życia. Przypominamy sobie tylko grzechy, które najczęściej popełniamy i te, które znamy.
II. Żal za grzechy.
Jak potrafię najlepiej przepraszam Boga za popełnione grzechy, że obraziliśmy Jego. Na Bożą miłość odpowiedzieliśmy nieposłuszeństwem – brakiem miłości. Powinniśmy żałować nie ze względu na karę ale na odrzucenie miłości. Możemy wykorzystać pomoce z książeczek do nabożeństwa.
III. Mocne postanowienie poprawy.
Często niewiele, albo wcale nie zmienia się nasze życie po spowiedzi – nawet jeżeli czynimy to systematycznie - bo w postanowieniu brak konsekwencji i konkretnych postanowień. Powiedzenie, że się poprawię lub będę lepszy nic nie znaczy. Powinniśmy poznać nasze najważniejsze grzechy, ich przyczyny i wady, i od nich zacząć pracę nad sobą, wyznaczając konkretne zadania jak będę walczył z grzechem i wadą, a nie ogólniki. Od razu nie podejmujemy pracy nad wszystkimi wadami i grzechami ale pojedynczo.
IV. Spowiedź szczera
Powinniśmy szczerze wyznać popełnione grzech:
- Grzechy ciężkie również co do ilości (przynajmniej w przybliżeniu) – nie chodzi o ciekawość spowiednika, ale aby on poznał obecną sytuację w jakiej jest grzesznik.
- Wyznawanie grzechów lekkich nie jest konieczne do ważności spowiedzi, ale pomaga nam w przemianie życia i otwiera na boże miłosierdzie.
- - Nie spowiadamy się z tych grzechów, które może popełniliśmy; może to ., może .....
- Nie wyznajemy cudzych grzechów.
- Nie chwalimy się dobrem , które czynimy i swoimi modlitwami.
Jeżeli, ktoś świadomie i dobrowolnie zataja grzechy ciężkie naraża się na spowiedź świętokradzką.
Może to czynić przez:
- Nie wyznawanie ich.
- Kłamanie na pytanie księdza odnośnie grzechu ciężkiego czy popełnił.
- Mówi je nie wprost, z intencją, aby ksiądz nie zrozumiał.
- Mówi specjalnie ciszej lub niewyraźnie, aby spowiednik nie usłyszał.
Szafarza sakramentu pojednania obowiązuje tajemnica spowiedzi. Nikt ani: rodzice ( w przypadku dzieci), policja, sąd, biskup, a nawet sam papież nie mogą zwolnić z tej tajemnicy. Także nie istnieją takie okoliczności, które mogą zwolnic z tajemnicy, nawet: zagrożenie życia spowiednika, czy kogoś innego, czyjeś dobro lub krzywda. Tajemnica spowiedzi jest ustanowiona dla dobra penitenta, aby mógł szczerze bez obawy ujawnienia wyznać wszystkie, nawet najcięższe swoje grzechy.
V. Zadośćuczynienie Panu Bogu i bliźniemu.
Zadośćuczynienie Bogu polega na odprawieniu zadanej pokuty, staraniu się dobrem wynagrodzić za obrazę Boga i starać się, aby więcej Boga nie obrażać.
Zadośćuczynienie bliźniemu polega na naprawieniu zła, krzywdy zadanej przez mój grzech w każdej dziedzinie. Zadośćuczynienie nie obowiązuje tylko w dziedzinie materialnej: zniszczenie , kradzież rzeczy materialnych przez zwrócenie, naprawienie, odkupienie. Ale naprawienie krzywdy wyrządzonej przez plotki, posądzenia, oczernienia itp.
Podczas spowiedzi nie tylko otrzymujemy przebaczenie grzechów, ale także Bóg udziela nam mocy do pokonywania zła i pokus, umacnia do dobrego życia. A także udziela łaski uzdrowienia wewnętrznego – spokój sumienia – a czasami nawet dokonuje się uzdrowienie fizyczne.
Aby sakrament pojednania owocował w naszym życiu należy systematycznie do niego przystępować - najlepiej raz na miesiąc lub dwa – po dobrym przygotowaniu. Powinniśmy, także modlić się o dobrą spowiedź i w intencji spowiednika, aby był jak najlepszym narzędziem Bożego miłosierdzi. Najlepiej mieć jednego spowiednika.